Asgari ücretin belirleneceği bugünlerde kiracı olanları da bir telaş almış durumda. Çünkü genelde ülkemizde kira artışlarındaki kriterlerden birisi de asgari ücrete ve emekli maaşlarına yapılan baz alınmaktadır.
Konu hakkında kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla Av. Tamer Acaroğlu yaptığı kısa açıklamada “Ülkemizde kira sözleşmeleri genelde bir senelik yapılır ve devamında ise belirli oranlarda kiraya zam yapılarak kira ödemeye devam edilir. Fakat kural olarak, belirli süreli konut ve çatılı işyeri kira sözleşmeleri, kiraya veren tarafından sürenin bitimine dayanılmak suretiyle sona erdirilemez. Kira sözleşmelerinde sürenin bitmiş olması sebebiyle sözleşmenin sona erdirilmesi hakkı birtakım şartların varlığı halinde ve yalnızca kiracıya tanınmaktadır. Dolayısıyla kiracı tarafından sona erdirme hakkı kullanılmadıkça kira sözleşmesi, sürenin bitiminde sona ermemekte ve kendiliğinden uzamaktadır. Bu nedenle kiracı oturmaya devam etmek istediğini belirterek meskende kalmaya devam edebilir ve bu sefer de gündeme kira artış oranı gelecektir.” dedi.
Açıklamalarına devam eden Av. Tamer Acaroğlu “ Genelde kiracı ve kiralayan arasında sorun kira artış dönemlerinde ve kira artış tutarı konusunda meydana gelmektedir. Peki bu kira artış oranları nasıl belirlenir ? Normal şartlarda TÜFE verilerine göre hesaplanan kira artış oranları, hükümet tarafından getirilen uygulama sonrasında son 2 senedir yüzde 25’le sınırlandırılmıştı. Temmuz ayı itibarıyla bu sınır kalktı ve aralık ayında sözleşme yenileyecek olan kiracılar, TÜFE üzerinden kira zammı uygulayacak. Buna göre; gerek konut gerekse işyerlerinde Aralık 2024 kira artış oranı, 12 aylık TÜFE verisinin yüzde 60,45 olmasının ardından yüzde 60,45 olarak uygulanacak. Mesela geçen sene bu zamanlar kira yıl dönümü bu zamana denk gelen ve kirası 20.000 TL olarak belirlenen bir kiracı bu sene Aralık 2024 artışıyla beraber ortalama 32.000 tl ödeyecek. Burada belirtilen rakamlar üst sınır olmak la birlikte daha az bir kira artış oranında da anlaşılabilir.
Bu durumun tek istisnası kiracının bahse konu konutta beş yılını doldurması ile başlar. Kira sözleşmesinin akdedilmesinden itibaren 5 yıl boyunca yenilenen sözleşmeler bakımından TBK m. 344/f.2 uygulanmaktadır. Bu süreç için kanun koyucu kiracıyı koruma düşüncesini benimsemektedir. 5 Yıldan Uzun Süreli Veya 5 Yılın Sonunda Uzayan Kira Sözleşmelerinde Yasal Kira Artış Oranı (TBK m. 344/f.3) Kanun, TBK m. 344/f.3 ile kira bedelinin TÜFE’ye göre belirlenmesi zorunluluğuna istisna getirmektedir. Buna göre, kira sözleşmesinin akdedilmesinden itibaren 5 yıl geçmesi halinde kiralayan, kira bedelinin uyarlanması talebinde bulunma hakkına sahip olmaktadır. Yani beş sene dolduktan itibaren her ne kadar enflasyon rakamlarına tabi olsanız da dava açarak mahkemeden kira bedelinin tespit edilmesini isteyebilirsiniz.
Kanun koyucu, konut ve çatılı işyeri kiralarında benimsediği kiracıyı koruma şeklindeki anlayıştan bu hüküm ile ayrılmakta olup kiraya veren lehine bir düzenleme öngörmektedir. Bunun dışında kalan durumlarda ise yalnızca aylık olarak açıklanan ÜFE TÜFE rakamları geçerlidir.” diyerek açıklamalarını tamamladı
